Gedenk te sterven

Bezoek aan Gedenk te Sterven
vóór de restauratie (zie foto's)

Op een frisse voorjaarsdag, met Hollandse wolken en een bleek zonnetje in de lucht bezochten mijn ouders – Henk Quatfass en Marja Waterschoot – en ikzelf met onze hond Dennis onze “familiebegraafplaats” Gedenk te Sterven in Oud-Diemen.
De graven lagen er slecht bij: door verzakking, gravende dieren en spelende kinderen waren soms botten onder de hoeken van de zerken zichtbaar.
Mijn moeder leende een bezem bij één van de boerderijtjes langs het laantje en begon de bladeren van de graven te vegen die mijn vader met zijn vinger aanwees. Hier en daar moesten we de klimop wegtrekken om alle stenen te vinden, maar uiteindelijk hebben we de meesten gevonden: Quatfass’en, Lunstroo’s, Koomen’s, Donkers’ en ook het graf van de spreekwoordelijke Pa Schoondrager, waarover mijn vader steeds als het hem uitkwam het verhaal vertelde dat zijn kinderen staande aan tafel stil moesten eten onder het motto “Kleine kinderen mogen wel gezien maar niet gehoord worden”.
Pas jaren later is het lijkhuisje opgeknapt, zijn de stenen rechtgelegd en is de begraafplaats een soort parkje geworden, waarbij misschien wel een paar graven zijn verdwenen.

Peter Quatfass

Op deze eeuwenoude begraaf plaats in Oud Diemen ligt een groot aantal Quatfassen. Heel waarschijnlijk ligt Johann Friedrich (geb.1811 overleden 1881) hier als eerste Quatfass begraven, maar zijn graf is niet meer te vinden. Wel zijn de graven van zijn kinderen Johan Georg (geb. 1848) en van Simon Hendrik (geb. 1849) aanwezig. Ook veel kleinkinderen van Johann Friedrich liggen hier begraven, samen met hun echtgenoten, de Pape's, Lunstroo's, Betlehem's

Vroeger was 'Gedenk te Sterven' omgeven door weilanden. Er stond een meer dan manshoge heg omheen. De begraafplaats was afgesloten met een groot ijzeren toegangshek.

Om er in te komen moest je een sleutel halen bij de boerderij aan de Ouddiemerlaan er schuin tegenover of je moest je door een gat in de haag wringen. Er waren zoveel graven en ze lagen zo dicht bij elkaar dat er geen paden waren. Je moest dus over de graven lopen.

Vlakbij de begraafplaats staan boerderijen die door Rembrandt getekend zijn tijdens één van zijn vele wandelingen rondom Amsterdam. De rommelige landschappelijkheid uit die tijd is volledig verdwenen. Nu is het een keurig gerestaureerd aangeharkt parkje vlak langs de snelweg (bij de de 'voetballerswijk' Diemen Noord).

Vanaf 1972 mag er niet meer begraven worden op 'Gedenk te Sterven'. De Gemeente Diemen heeft degenen die nog recht hadden op een familiegraf gevraagd afstand te doen van hun rechten. De begraafplaats zou daarna nog minstens 30 jaar worden onderhouden, zodat van herbegraven volgens de gemeente geen sprake hoefde te zijn.