Johann Friedrich Quatfass

Johann Friedrich Quatfass is geboren op 6 juni 1811 in Talle, Lippe, Duitsland, als tweede kind van Johan Friedrich Christoph Quatfaß en Sophia Bartling.

Het verhaal gaat in de familie dat Johan Friedrich koetsier was van een Duitse graaf uit de omgeving van Lippe. De graaf was gevangen gezet.
De prins vluchtte en Johann Friedrich bestuurde zijn koets. (of dit verhaal waar is....?) In elk geval kwam hij rond 1832 terecht in Amsterdam waar hij trouwde met Hermina Wigand. Op die manier werd Johann Friedrich de oervader van de Nederlandse Quatfass familie.

De geheimzinnige zeeman
Er is nóg een Quatfass in Amsterdam geweest, namelijk Johann Friedrich's broer Simon Heinrich. In 1848 trad Simon Heinrich op als getuige bij de geboorteaangifte van de eerste zoon van Johann Friedrich (Simon Heinrich Quatfass, beroep zeeman, oud 38 jaren en wonende te Amsterdam in de N.Z. Armsteeg). De zeeman Simon Heinrich is spoorloos verdwenen, terug naar Duitsland of op de wereldzeeën. Misschien is hij de voorvader geworden van Quatfassen in andere werelddelen.

Johann Friedrich trouwde op 9 mei 1847 in de Watergraafsmeer met Hermina Wigand, Hij is dan 35, zij 28 jaar oud. Hermina is geboren op 23 juni 1815 in Diemen als dochter Johann Georg Wigand en Trijntje Oldenhof.

De 3 kinderen van Johann Friedrich en Hermina Wigand zijn:

Johann Georg Quatfass (Sjors), geboren op 26 april 1848 in Amsterdam.
Simon Hendrik Quatfass (Simon), geboren op 18 juli 1849 in Amsterdam.
Trijntje Quatfass (Marie), geboren op 27 mei 1852 in Amsterdam.


Johann Friedrich staat eerst ingeschreven in de Zeeburger polder, Zeeburgerdijk-buurt Z.Z. (zuidzijde) nummer 1. Daar worden zijn drie kinderen geboren. Zijn beroep is 'landbouwer' en 'warmoezenier' (tuinder). In het archief staat hij geregistreerd als 'hervormd' (net als zijn vader in Matorf). kennelijk heeft het gezin daarna nog op een ander adres aan de zeeburgerdijk gewoond (zie de gezinskaart hierboven)
Op 20 januari 1862 verhuist hij zijn tuinderij naar Ringdijk 87 in de Watergraafsmeer. Zijn vrouw Hermina was in Diemen geboren als dochter van een smid.
De tuinderij aan de Ringdijk liep goed. Er werkte veel personeel.

Een smederij komt in de familie.
De broer van Johann Friedrich's vrouw, Johann Heinrich Wigand, was hoefsmid. Hij werkte in de smederij van zijn vader aan de Ringdijk 3. Toen vader Wigand in 1850 overleed liet hij de de smederij na aan zijn kinderen: Johann Heinrich en zijn twee zussen: Christina (ongetrouwd) en Hermina (getrouwd met Quatfass). Christina overlijdt het eerst. Als Johann Heinrich daarna overlijdt (kinderloos) verkoopt zijn vrouw, Gerarda van Doorn, 'doende smidsaffaire' op 7 december 1869 'voor 3.000 guldens' haar helft van de smederij aan Johann Friedrich Quatfass. 
Zo wordt Johann Friedrich volledig eigenaar van zijn zwagers smederij aan Ringdijk 3. Op dat moment was hij eigenaar van een tuinderij op Ringdijk 87 en van een smederij op Ringdijk 3. Dat kwam goed uit.
De oudste zoon erfde in die tijd meestal het land. Sjors was dus voorbestemd om tuindersbaas te worden. Simon kon de smederij overnemen.

Hermina overlijdt op 13 april 1870. Ze zijn niet onbemiddeld. In een taxatierapport naar aanleiding van het overlijden wordt een lange lijst van bezittingen opgenoemd.
Johann Friedrich's zoon Sjors trouwt in 1873. Hij neemt de tuinderij over. Na Sjors zou nóg een generatie Quatfassen een tuinderij hebben op Ringdijk 87.
De oudste zeeon Simon krijgt bij zijn trouwen met Marretje Komen in 1873 de smederij aan de Ringdijk 3 en ook dat is het begin van een lange traditie. Marretje is een dochter van Pieter Komen en Marretje Schuitemake.

Johan Friedrich gaat in een van de bovenwoningen boven de smederij wonen. Twee jaar later (25 januari 1876) trouwt hij opnieuw, ditmaal met Neeltje Komen, de oudere ongetrouwde zus van Marretje. Hij was toen 64 en Neeltje (geboren in 1833 in de Watergraafsmeer) was 43 jaar oud.
Weer een tijdje later (juli 1876 of 1877) trouwde ook Marie Quatfass met een kind uit dezelfde familie Komen, namelijk Klaas Komen.
De boerderij van Klaas Komen en Marie Quatfass grenste direct aan de achterzijde van de tuinderij van Johann Friedrich (Schagerlaan A29).
Al die onderlinge huwelijken waren dus een prima manier om uiteindelijk het familiebezit te vergroten. Kennelijk is het niet helemaal zo gelopen als verwacht werd. (lees hier)

Johann Friedrich overleed op 21 januari 1881 in Watergraafsmeer. Hij was toen 69 jaar oud. Volgens de overlevering is hij begraven op 'Gedenk te Sterven' in Diemen. Sinds de herinrichting van dit monumentale kerkhofje zijn er veel grafstenen verdwenen. Maar ook voor die tijd hebben we daar nooit een steen kunnen vinden van hem.